Damar hastalıkları kalp hastalıkları, inme ve periferik arter hastalığı gibi birçok rahatsızlığı kapsayan bir terimdir. Bu hastalıkların ortak belirtileri arasında ise göğüs ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk, bacak ağrısı, güçsüzlük, konuşma bozukluğu ve kol-bacakta felç/ güçsüzlük gibi belirtiler yer alır.
- Koronary arter hastalığında en sık görülen belirtiler göğüs ağrısı, nefes darlığı ve yorgunluk hissi olarak öne çıkar.
- Periferik arter hastalığı ise bacaklarda ağrı ve güçsüzlük hissi ile kendini gösterir.
- İnme sonrası konuşma bozukluğu, kol-bacakta felç/güçsüzlük hissi ortaya çıkabilir.
Belirtilerin vakit kaybetmeden doktor kontrolünde değerlendirilmesi önemlidir.
Koronary Arter Hastalığı
Koronary arter hastalığı, kalbinizdeki koroner arterlerin daralması veya tıkanması nedeniyle kan akışının azalması veya kesilmesi sonucu oluşur. Bu hastalığın en yaygın belirtileri arasında göğüs ağrısı, nefes darlığı ve yorgunluk yer almaktadır.
Göğüs ağrısı, koronary arter hastalığının en sık görülen belirtilerinden biridir. Göğüste sıkışma, ağırlık hissi veya yanma şeklinde olabilir ve ayrıca sırtta, kollarda, çenelerde veya midede hissedilebilir. Nefes darlığı, aniden ortaya çıkabilir veya egzersiz sırasında artabilir. Yorgunluk da koronary arter hastalığına bağlı olarak halsizlik ve yorgunluk hissedilebilir.
Doktorunuz, kan testleri, elektrokardiyogram (EKG), göğüs ağrısı testleri ve anjiyogram gibi testlerle koronary arter hastalığını teşhis edebilir. Daha hafif vakalarda, yağsız bir diyet, egzersiz ve ilaçlar yoluyla tedavi edilebilirken daha ciddi vakalarda stent veya bypass cerrahisi gerekebilir.
Göğüs Ağrısı
Göğüs ağrısı, koronary arter hastalığının en sık görülen belirtilerinden biridir. Göğüste sıkışma, yanma, baskı, ağrı veya rahatsızlık hissi olarak hissedilen göğüs ağrısı, kalp krizi belirtisi olabilir. Ağrı, göğüste, kollarda, omuzlarda, boyun ve çenenin altında hissedilebilir. Kapalı bir şişenin üzerinde durduktan sonra gelen göğüs ağrısı, nefes darlığı, halsizlik, soğuk terleme, mide bulantısı ve baş dönmesi gibi belirtilere de sahip olabilir. Bu belirtiler hızlı bir şekilde tedavi edilmezse kalp krizine neden olabilir. Göğüs ağrısı, özellikle risk faktörlerine sahip olan kişiler için ciddiye alınmalıdır.
Nefes Darlığı
Koronary arter hastalığı, kalbin etrafındaki damarlarda meydana gelen daralmalar sonucu kalbin yeterince oksijen alamamasına ve dolayısıyla çalışma kapasitesinin azalmasına neden olan ciddi bir rahatsızlıktır. Bu hastalığa bağlı olarak nefes darlığı hissedilebilir. Günümüzde nefes darlığı, hemen hemen her yaş grubundan insanın karşılaşabileceği bir problemdir. Ancak özellikle orta yaşlı erkeklerde görülen nefes darlığı, koroner arter hastalığının belirtileri arasında yer almaktadır. Eğer nefes darlığı durumu devamlı olarak yaşanıyorsa, mutlaka bir sağlık uzmanına başvurmak gerekmektedir.
Yorgunluk
Koronary arter hastalığı, kalbinize kan taşıyan damarlarınızda kolesterol birikimi sonucu daralma ve tıkanmalar oluşmasına neden olan bir rahatsızlıktır. Kalbinize yeterli miktarda kan ve oksijen taşıyamayan bu daralmış damarlar, vücudunuzun diğer bölgelerine de yeterli kan ve oksijen taşıyamaz. Bu durum da halsizlik ve yorgunluk hissiyatına yol açabilir. Yorgun hissetmek, vücudunuza yeterince kan ve oksijen ulaşmadığının bir işaretidir ve kalp krizi gibi ciddi yan etkilere yol açabileceği için fazla önemsenmesi gerekir.
Yeterli dinlenmeye rağmen hala yorgun hissediyorsanız ve öncesinde de risk faktörlerinizin olduğu bir kalp hastalığınız varsa, bu durumu doktorunuzla paylaşmalısınız. Damar hastalıkları, kalp sağlığınız için bir tehdit oluşturabilir ve belirtilerinizi hafife almamalısınız.
Periferik Arter Hastalığı
Periferik arter hastalığı, vücuttaki diğer arterlerde sertleşme ve daralmaya neden olan bir damar hastalığı türüdür. Bu hastalık hakkında bilinmesi gereken belirtiler arasında bacaklarda ağrı, bacaklarda güçsüzlük, bacaklarda karıncalanma ve bacakta yorgunluğun yanı sıra cinsel işlev bozukluğu bulunur. Bu belirtiler, hastalığın ilerleyen evrelerinde daha belirgin hale gelebilir. Hastalığın tanısı, fizik muayene, anjiyografi, arterografik görüntüleme testleri ve Doppler ultrason gibi testler ile konulabilir. Periferik arter hastalığı tedavisi, diğer damar hastalıklarında olduğu gibi yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi, ameliyat ve diğer cerrahi prosedürler gibi farklı seçenekleri içerir.
Bacak Ağrısı
Periferik arter hastalığı, genellikle bacaklardaki kan damarlarındaki daralma veya tıkanıklıktan kaynaklanır. Bu durum kan akışını engeller ve bacaklarda ağrıya neden olur. Bacak ağrısı, periferik arter hastalığının en önemli belirtilerinden biridir. İlk belirtiler arasında ayaklarda soğukluk, karıncalanma, bacak kaslarında ağrı ve yorgunluk yer alır. Bu belirtiler uzun süre devam ederse bacağın cildi ve tırnakları incelir, yara iyileşmesi yavaşlar ve bölge enfeksiyonlara açık hale gelir. Periferik arter hastalığı genellikle yaşlı veya diyabetik hastalarda daha sık görülür. Bacak ağrısı belirtilerini fark ederseniz, doktorunuza danışmanız önerilir.
Güçsüzlük
Periferik arter hastalığı, bacaklardaki kan damarlarının tıkanması sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Bu hastalığa bağlı olarak bacaklarda güçsüzlük hissedilebilir. Bacaklardaki kaslara yeterli miktarda oksijen ve kan ulaşamadığı için güçsüzlük oluşur. Aynı zamanda yürürken ağrı ve kramp hissi de yaşanabilir. Bacaklardaki tüylerin dökülmesi, ayakta yara ve enfeksiyon oluşumu gibi belirtiler de periferik arter hastalığına işaret eder. Bu nedenle, bacaklarda oluşan güçsüzlük gibi şikayetlerde vakit kaybetmeden bir doktora başvurmak gerekir.
İnme
İnme, halk arasında beyin felci olarak da bilinir ve oldukça ciddi bir konudur. İnme belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterse de en yaygın belirtileri arasında konuşma bozukluğu, yüzün bir tarafında asimetri, kol ve bacakta güçsüzlük, baş dönmesi ve koordinasyon kaybı yer almaktadır. İnme belirtileri genellikle bir anda ortaya çıkar ve hızlı müdahale gerektirir. Bu sebeple, bu belirtileri fark ettiğinizde zaman kaybetmeden bir sağlık merkezine başvurmanız önerilir. Ayrıca, inme riskini azaltmak için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek de oldukça önemlidir.
Konuşma Bozukluğu
İnme, beyindeki bir atardamarın ya da kanama gibi problemlere bağlı olarak meydana gelir ve konuşma bozukluğuna neden olabilir. İnme sonucu konuşma bozukluğu yaşayan kişiler, konuşma esnasında normalde kullanılan kelimeleri ya da cümleleri tam olarak söyleyemeyebilirler. Bu durum, bazı kelimeleri ya da harfleri atlayarak konuşmalarına neden olabilir.
Ayrıca, inme sonucu konuşma bozukluğu yaşayan kişilerin konuşmalarında ritim bozukluğu, yutma güçlüğü, kelime hazinesinde azalma, anlama güçlüğü veya ses değişiklikleri görülebilir. Erken teşhis ve tedavi ile konuşma dahil olmak üzere inme sonrası rehabilitasyon süreci iyileştirilebilir.
Kol ve Bacakta Güçsüzlük
İnme sonucu meydana gelen kol ve bacakta güçsüzlük, hastalığın en yaygın ve belirgin belirtilerinden biridir. İnme, kan damarlarının tıkanmaları sonucu beynin bir kısmının oksijensiz kalması nedeniyle meydana gelir. Dolayısıyla, beyinde meydana gelen hasar nedeniyle vücudun belirli bir bölgesinde güçsüzlük ve felç görülebilir. Bu durumda, hasta kol veya bacağını hareket ettirmekte zorluk çeker ve yürürken dengesini kaybedebilir. Tedavi edilmediği takdirde, bu güçsüzlük ve felç, vücutta uzun süreli hasarlara neden olabilir.
İnmeden şüphelenildiğinde, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın yönetilmesinde ve felçten kaynaklanabilecek uzun süreli sonuçların minimize edilmesinde son derece önemlidir.
