Lupus, bağışıklık sisteminin vücudun sağlıklı hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Bu otoimmün hastalığın belirtileri farklı organlarda görülebilir. Hastalığın belirtileri, cilt, eklem, böbrek, kan ve diğer organlarla ilgilidir. Ciltte kelebek şeklindeki kızarıklıklar, deri döküntüleri ve fotosensitivite en yaygın belirtilerdir. Eklem ağrısı, şişlik ve hareket kısıtlılığı da sık görülen belirtiler arasındadır. Böbrek belirtileri arasında idrarda kan, yüksek tansiyon ve ödem bulunurken, kan belirtileri arasında anemi, trombositopeni ve lökopeni yer alır. Bağırsak, akciğer, kalp ve beyinde görülen belirtiler de hastalığın diğer organları arasındadır.
Lupus Hastalığı Nedir?
Lupus hastalığı, bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkan otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sistemi sağlıklı dokuları hastalıklı olarak algılar ve bu dokulara karşı antikorlar üretir. Bu antikorlar cilt, eklemler, böbrekler, kan damarları ve diğer organlarda hasar meydana getirir. Hastalığın sebepleri kesin olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, hormonal değişimler, enfeksiyonlar, sigara kullanımı ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
Lupus Hastalığı Belirtileri
Lupus hastalığı, vücudun bağışıklık sisteminin aşırı çalışması nedeniyle birçok organı etkileyen bir kronik hastalıktır. Lupus ile ilgili belirtiler mevsimden mevsime, hastadan hastaya ve hatta zamanla bile değişebilir.
Lupus hastalığı birçok semptomla ortaya çıkabilse de en yaygın görülen belirtiler cilt, eklem, böbrek ve kanla ilgili sorunlardır. Cilt belirtileri arasında kelebek şeklinde kızarıklık, deri döküntüleri ve fotosensitivite ilk sıralardadır. Eklem belirtileri de lupus hastaları için oldukça rahatsız edici olabilir. Şiddetli ağrılar, şişme ve hareket kısıtlılığı hissedilebilir. Lupus, böbrek hasarına da neden olabilir ve idrarda kan, yüksek tansiyon ve ödem gibi belirtiler gözlemlenebilir.
Lupusun diğer organlar üzerindeki etkisi de yaygındır. Kan belirtileri arasında anemi, trombositopeni ve lökopeni en sık rastlananlar arasındadır. Bağırsak, akciğer, kalp ve beyinde görülen belirtiler de lupus hastalarında ortaya çıkabilen diğer semptomlar arasındadır.
Bu belirtilerin olması lupus hastası olup olunmadığınız anlamına gelmez ancak bu belirtilerle karşılaşıldığında bir doktora başvurmanız önerilir. Erken teşhis, tedavi açısından oldukça önemlidir.
Cilt Belirtileri
Lupus hastalığı, ciltte başta kelebek şeklinde olmak üzere kızarıklıklar oluşmasına neden olabilir. Ayrıca, deride döküntüler ve kaşıntılar meydana gelebilir. Bu belirtiler, özellikle güneş ışığına maruz kalındığında daha belirgin hale gelir. Lupus hastalığı, güneş ışığına karşı aşırı duyarlılık (fotosensitivite) nedeniyle ciltte değişikliklere neden olabilir. Güneş yanığı benzeri bir kızarıklık görünümüne neden olabilir. Hasta, belirtileri belirli bir süre gözlemlemesi ve tanı için doktora başvurması önerilir.
Eklem Belirtileri
Lupus hastalığının belirtileri arasında eklem ağrıları da yer alır. Eklem belirtileri yüzünden hareket kısıtlılığı ve güçsüzlük yaşanabilir. Ayrıca eklemlerde şişme de görülebilir. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişilerde sadece hafif ağrılar hissedilirken, bazı kişilerde şiddetli ağrılar yaşanabilir. Ağrı ve diğer belirtiler nadiren birdenbire ortaya çıkar ve genellikle zamanla artar. Doktorlar, lupus teşhisi konulmuş olan hastaların eklem ağrılarından kurtulmak için ilaçlar, egzersiz ve fizik tedavi önerirler.
Eklem belirtileri genellikle tedavi edilebilir. Fizik tedavi, belli egzersizler ve ilaçlar ile eklem ağrıları ve şişlikleri hafifletilebilir.
- Eklem ağrısı şiddetliyse ilaç verilebilir.
- Fizik tedavi, eklem hareketlerini rahatlatarak ağrıları azaltabilir.
- Gerekirse doktor, özel bir egzersiz programı hazırlayabilir.
Ayrıca, hastalık sırasında beslenmeye ve yaşam tarzına da dikkat edilmesi gerekmektedir. Daha sağlıklı bir yaşam tarzı, eklem ağrılarının azalmasına yardımcı olabilir. Lupus hastalarının eklem ağrıları ile başa çıkmak için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeleri, diğer belirtileri de hafifletebilir.
Böbrek Belirtileri
Böbrek belirtileri, lupus hastalarında oldukça sık görülen bir durumdur. Hastaların yaklaşık %50’sinde böbrek problemleri yaşanır. İdrarda kan görülmesi, yüksek tansiyon ve ödem, lupus hastalığının böbrek belirtileri arasında yer alır. Bu belirtiler, hastalığın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkabilir ve tedavi edilmezse böbrek yetmezliğine yol açabilir. Tedavi için, böbreklerin fonksiyonlarının kontrol edilmesi için düzenli kan testleri yapılması gereklidir. Bununla birlikte, böbrek belirtilerini önlemek için hastaların düzenli olarak doktorları ile görüşmesi ve tuzlu gıdalardan uzak durması önemlidir. Ayrıca, lupus hastalarının bol su tüketmeleri ve doktorlarının verdiği ilaçları düzenli olarak kullanmaları gerekmektedir.
Kan Belirtileri
Lupus hastalığının en yaygın kan belirtileri arasında anemi, trombositopeni, ve lökopeni bulunmaktadır. Anemi vücutta yeteri kadar sağlıklı kırmızı kan hücresi üretilmediğinde ortaya çıkar. Bu durumda, hastalarda yorgunluk, soluk ten rengi, baş dönmesi ve halsizlik gibi semptomlar görülebilir. Trombositopeni ise kanın pıhtılaşma özelliğindeki azalmadan kaynaklanır. Bu nedenle, hastalarda kolay kanama veya morarma, burun kanamaları ve diş eti kanamaları gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Lökopeni, vücudun enfeksiyonlara karşı direncinin azalması anlamına gelir. Bu nedenle, hastalar enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale gelirler ve sık sık ateş, öksürük, burun akıntısı ve vücut ağrıları gibi semptomlar görülür. Tedavi, semptomların şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir.
Diğer Organ Belirtileri
Lupus hastalığı olan kişilerde bağırsak, akciğer, kalp ve beyin gibi önemli organlarda da belirtiler ortaya çıkabilir. Bağırsak belirtileri arasında karın ağrısı, ishal ve kilo kaybı sayılabilir. Akciğer belirtileri arasında nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürük yer alırken, kalp belirtileri arasında kalp yetmezliği, ritim bozukluğu ve göğüste sıkışma hissi sayılabilir. Lupus hastalığının en ciddi belirtileri beyinde görülebilir ve bu belirtiler felç, baş dönmesi ve baş ağrısı olabilir. Bu belirtiler hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler ve tedavi yöntemleri hızlı bir şekilde uygulanmalıdır.
Lupus Hastalığı Teşhisi
Lupus hastalığı teşhisi için birkaç tetkik yapılması gerekmektedir. Yapılan tetkikler arasında kan testleri, idrar testleri, biyopsi ve tıbbi görüntüleme yöntemleri yer almaktadır. Kan testleri, antikor seviyelerini ölçmek için yapılır. Bu testler, antikor üretimindeki artışı tespit ederek lupus belirtilerinin olası bir nedeni olarak görülebilir. Benzer şekilde, idrar testleri, böbreklerin fonksiyonlarını kontrol etmek için kullanılır. Biyopsiler, lupus hastalığına bağlı olarak etkilenen organlardan bir örnek alarak lupus tanısı koymak için kullanılır. Tıbbi görüntüleme teknikleri ise, lupus hastalığına bağlı hasarın tespiti için kullanılır. Teşhis süreci, bu testlerin sonuçlarına göre ve doktorunuzun muayenesine dayalı bir süreç olacaktır.
Lupus Hastalığı Tedavisi
Lupus hastalığı tedavisinde amaç, hastalık semptomlarını hafifletmek ve hastalığın ilerlemesini engellemektir. Tedavi, hastalığın ciddiyetine, semptomların yoğunluğuna ve hastanın yaşına göre belirlenir.
Tedavi yöntemleri arasında NSAID’ler, kortikosteroidler, antimalaryal ilaçlar ve immünosupresifler bulunur. NSAID’ler ve kortikosteroidler, ağrı ve inflamasyon semptomlarını hafifletmek için kullanılırken, antimalaryal ilaçlar lupusun birçok semptomunu hafifletir. Immünosupresif ilaçlar ise hastalığın ilerlemesini engellemek için kullanılır.
Lupus hastalarının birçok semptomu, özellikle cilt semptomları güneş ışığından kaynaklanır. Bu sebeple, hasta tedavisinde güneşten korunma ve cildinizi korumak önemlidir. Bu yapılacaklar arasında güneş kremi kullanmak, kapalı alanlarda bulunmak ve geniş kenarlı şapka kullanmak sayılabilir.
Ayrıca, uyku düzeni ve yeterli uyku almak, düzenli egzersiz yapmak, dengeli bir diyet ve stresten uzak durmak, lupus hastalarının sağlığı için önemlidir. Bu tedavi yöntemlerini uygulamak ve doktorunuzun önerilerine uygun davranmak, lupus hastalarının semptomlarını hafifletmelerine yardımcı olacaktır.