Kalp kapakçığı hastalığı, kalp kapaklarında ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Kalp kapakları, kanın kalpten çıktığı ve kalbe girdiği bölümlerde bulunur. Bu kapaklar, kanın tam olarak kalpten çıkmasını ve geriye kaçmasını engelleyerek kanın vücuda doğru akmasını sağlarlar. Kalp kapakçığı hastalığı, kapakların doğru çalışamaması nedeniyle ortaya çıkar.
Kalp kapakçığı hastalığının belirtileri, kişiden kişiye değişebilir. Ancak en sık rastlanan belirtiler arasında şunlar bulunmaktadır:
- Ağrı ve Nefes Darlığı: Kalp kapakçığı hastalığında aşırı yorgunluk, nefes darlığı ve göğüs ağrısı hissi ortaya çıkar.
- Çarpıntı: Kalp kapakçığı hastalığında kalp atışlarında düzensizlik ve hızlı atışlar sık sık yaşanır.
- Yorgunluk: Kalp kapakçığı hastalığında kişi, halsizlik ve yorgunluk hissi ile sık sık karşılaşır.
Eğer bu belirtilerden herhangi birini ya da birkaçını yaşıyorsanız mutlaka bir kardiyoloji uzmanına gitmeniz ve muayene olmanız gerekmektedir.
Kalp Kapakçığı Hastalığı Nedir?
Kalp kapakçıkları, kalbin odaları arasında bulunan ve kan dolaşımını düzenleyen kapaklardır. Her kapak, kalbin farklı bir bölgesinde yer almaktadır. Kapaklar, doğru zamanlamayla açılıp kapanarak kanın ilerisine doğru akmasını sağlar. Dört tane kalp kapakçığı bulunmaktadır: mitral kapak, aortik kapak, pulmoner kapak ve triküspit kapak. Mitral kapak, sol atriumdan sol ventriküle kanın akışını düzenlerken, aortik kapak sol ventrikülden aortaya kan akışını kontrol eder. Pulmoner kapak sağ ventrikülden akciğerlere kan akışını, triküspit kapak ise sağ atriumdan sağ ventriküle kan akışını düzenler. Kalp kapakçığı hastalığı, bu kapakların işlevlerinde bir bozukluğa ve çalışma bozukluğuna yol açar.
Kalp Kapakçığı Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Kalp kapakçığı hastalığı, belirtileri ne olursa olsun, tedavi edilmesi gereken önemli bir hastalıktır. Bu hastalığın belirtileri kalp kapakçığı hasarının derecesine göre değişebilir. Bu belirtiler, göğüs ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı, öksürük ve yorgunluk gibi hisler olabilir. Hastalığın ilerlediği durumlarda, çarpıntı, bayılma, şişlik, vücutta titreme gibi semptomlar da görülebilir. Bu belirtiler gözlemlendiğinde, bir kardiyologa görünmek önemlidir. Kardiyolog, hastalığı inceleyerek, doğru teşhisi koyacak ve uygun bir tedavi yöntemi önerecektir.
Ağrı ve Nefes Darlığı
Kalp kapakçığı hastalığı, kalbin normal çalışmasını bozan rahatsızlıklar arasındadır. Bu hastalık genellikle kapaklardaki darlık veya yetersizlik nedeniyle ortaya çıkar. Hastalığın en belirgin belirtileri arasında ağrı ve nefes darlığı yer alır. Eğer kalp kapakçığı hastalığı ilerlemişse, kalbinizi daha sık çalıştırmak zorunda kaldığınızdan nefes alma güçlüğü yaşayabilirsiniz. Ağrı da, solunum ve eforla artabilir. Kalp kapakçığı hastaları daha az fiziksel aktivite yaparlar ve günlük hayat aktivitelerini daha az yapma eğilimindedirler. Eğer bu semptomları yaşıyorsanız, derhal doktorunuza başvurun.
Çarpıntı
Kalp kapakçığı hastalığı olan kişilerde çarpıntı hissi, diğer belirtilerle birlikte ortaya çıkabilen bir belirtidir. Kalp kapakçıkları normalde kan akışını kontrol ederken, hastalık durumunda kan akışı düzensiz hale gelebilir. Bu nedenle kalp atışı da düzensizlik gösterebilir ve çarpıntı hissedilebilir. Çarpıntı sıklıkla göğüste değişikliğe sebep olan bir his olarak tanımlanır. Şiddetli kalp çarpıntısı, bayılma, nefes almada zorluk veya göğüs ağrısı gibi diğer sağlık sorunlarına da neden olabilir. Eğer bu belirtiler yaşanıyorsa, en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.
Yorgunluk
Yorgunluk, kalp kapakçığı hastalığının belirtileri arasında yer almaktadır. Bu belirti, çoğu zaman halsizlik olarak hissedilir. Birçok hastada yorgunluk, kaslarda yorgunluk ile birlikte gelir. Bunun nedeni, kalpte meydana gelen hasar ve kalbin kan pompalama kapasitesinin azalmasıdır. Yetersiz kan dolaşımı, hücrelerin oksijen alamamasına ve yorgunluğa neden olur.
Kalp kapakçığı hastalığında yorgunluk hissedilmesi, ilerleyen dönemlerde kalp yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle yorgunluk şikayeti olan kişilerin bir kardiyologa başvurması önemlidir. Tedavi, altta yatan nedenin belirlenmesini ve spesifik bir tedavinin uygulanmasını gerektirir. Tedaviye bağlı olarak yorgunluk şikayeti de giderek azalacaktır.
Çarpıntı
Kalp kapakçığı hastalığında çarpıntı, kalbin normal atış düzeninde olduğu zamanlarda da yaşanabilir. Görülebilen en yaygın belirtilerden biridir. Çarpıntılardan kurtulmak için öncelikle hastalığın sebebi tespit edilmelidir. Bu nedenle mutlaka bir kardiyolog tarafından muayene edilmelisiniz. İlaç tedavisi ile kalp ritmi düzene sokulmaya çalışılabilir. Aşırı kafein ve alkol tüketimi kalp çarpıntılarını artıracağından önerilmez. Kalp çarpıntıları bazı durumlarda acil bir durum oluşturabilir, özellikle de diğer belirtilerle birlikte görülüyorsa. Bu nedenle, bir kardiyologa danışmak önemlidir.
Kimler Risk Altındadır?
Kalp kapakçığı hastalığına yatkın olan kişilerin risk faktörleri çeşitlidir. İlk olarak, yaşlılık risk faktörüdür. Yaşın ilerlemesi ile birlikte kapakların yapısı zayıflar ve daha hassas hale gelir. Ayrıca, aile öyküsü de bir risk faktörüdür. Kalp kapakçığı hastalığı ailesel bir hastalık olarak geçebilir. Kötü yaşam alışkanlıkları da risk faktörleri arasında yer alır. Yüksek kolestrol, yüksek tansiyon, aşırı alkol tüketimi, sigara kullanımı, obezite, hareketsiz yaşam tarzı ve stresli yaşam koşulları kalp kapakçığı hastalığına yatkınlık yaratan diğer faktörler arasındadır. Bu sebeplerle yaşam tarzını iyileştirerek ve düzenli tıbbi kontroller yaptırarak, kalp kapakçığı hastalığının risk faktörlerini azaltmış olursunuz.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kalp kapakçığı hastalığının tedavisi yöntemleri hastalığın nedenine, semptomlarına ve hastalığın şiddetine göre değişir. Tedavi seçenekleri arasında medikal tedavi ve cerrahi müdahale seçenekleri bulunmaktadır. Medikal tedavi, hastanın semptomlarını kontrol etmek veya semptomları azaltmak için ilaç kullanımını içerir. Kalp kapakçığı hastalığının cerrahi tedavisi genellikle kapak değişimi veya kapak tamirini içerir. Cerrahi müdahale, kalbin normal işleyişini yeniden kazanmasına ve komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur. Kapak değiştirme işlemi, genellikle daha ciddi durumlarda uygulanırken, kapak tamiri daha hafif durumlarda uygulanır. Tedavi seçenekleri, hastalığın şiddeti, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre belirlenir.
Medikal Tedavi
Kalp kapakçığı hastalığında, ilaçlar semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir ve kalp kapakçıklarının çalışmasını geliştirebilir. Bu tedavi seçeneğine, ameliyat ve yeniden yapılandırma gibi diğer birçok seçenekten önce başvurulur. Bu tedavide kullanılan ilaçlar; ACE inhibitörleri, beta blokerler, diüretikler, kalsiyum kanal blokerleri ve antikoagülanlardır. ACE inhibitörleri kan damarlarının genişlemesini sağlarken beta blokerler kalp atışını düzenler. Diüretikler ise vücuttan sıvı atılımını arttırmaya yarar. Kalsiyum kanal blokerleri kan damarlarını ve kalp kaslarını rahatlatırken antikoagülanlar ise pıhtı oluşmasını önleyebilir. Ancak, ilaç tedavisi sadece doktorun önerdiği şekilde ve dozda kullanılmalıdır.
Cerrahi Tedavi
Kalp kapakçığı hastalığının tedavisi genellikle medikal tedavi ile yapılabilir. Ancak, cerrahi müdahale gerektiren durumlar da söz konusu olabilir. Bu durumlarda kapak tamiri veya kapak değişimi yapılabilir. Kapak tamiri, kapakların deformasyonunun düzeltilmesi ve iyileştirilmesi amacıyla yapılır. Kapak değişimi ise, deformasyonlu kapakların tamamen çıkarılıp yeni kapakların yerleştirildiği bir prosedürdür. Cerrahi müdahalenin kararlaştırılması için, hastanın belirtileri, yaşam tarzı ve genel sağlık durumu değerlendirilir. Cerrahi müdahale sonrasında hastanın nelere dikkat etmesi gerektiği ve hangi tedavilerin alınması gerektiği de özenle takip edilir.
Kapak Tamiri
Kalp kapakçığı hastalığında kapak tamiri mümkündür. Ancak tamir edilebilir kalp kapaklarının sayısı sınırlıdır. Tamir için, kapakta deformasyon varsa, kalsifikasyon yoksa ve kapak yüzeyi düzgünse uygun adaydır. Kapak tamiri, kapakçık kapağının kısaltılması, yeniden şekillendirilmesi, genişlemiş olan bir halka daraltılması veya eksik olan bir parçanın eklenmesi gibi yöntemlerle gerçekleştirilir. Kapak tamiri, kapak değişiminden daha az invaziv bir girişimdir ve hastanın iyileşme süreci daha kısa olabilir. Ancak, kapak tamiri yapılması uygun olmayan durumlarda, kapak değişimi gerekebilir.
Kapak Değişimi
Kalp kapakçığı hastalığının tedavisinde kapak değişimi cerrahi yöntemler arasında yer almaktadır. Kapak değişimi, cerrahi olarak müdahale gerektiren vakalarda uygulanır. Kapak değişimi genellikle kapak tamir edilemeyecek kadar hasar görmüş ya da sertleşmişse veya kapakta enfeksiyon varsa yapılır. İşlem, hastanın genel anestezi altında olacağı bir ameliyathane ortamında gerçekleştirilir. Genellikle, göğüs kemiği ikiye bölünür ve kalp durdurulur. Hastanın kanı, bir kalp-lung makinesi aracılığıyla vücuda geri verilir. Yeni kapak, bir dikişle sağlamlaştırılır ve kan akışı yeniden başlar. Sonrasında hastanın kalp ritmini düzenlemek için bir takım ilaçlar uygulanır.
Kalp Kapakçığı Ameliyatı Sonrası
Kalp kapakçığı ameliyatı sonrası hastaların dikkat etmesi gereken birkaç önemli konu vardır. İlk olarak, ameliyat sonrası hastaların dinlenmesi ve iyileşmesi için yeterli süreyi vermeleri gerekir.
Hastaların ameliyat sonrası fiziksel aktivitelerine yavaş yavaş başlamaları ve doktorun talimatlarına uygun hareket etmeleri önemlidir. Düzenli egzersiz yapmaları, diyetlerine dikkat etmeleri, sigara ve alkol gibi kötü alışkanlıklardan uzak durmaları da önerilir.
Ameliyat sonrası düzenli kontroller yapılmalı ve ilaçlar doktorun verdiği talimatlar doğrultusunda düzenli olarak alınmalıdır.
Bunların yanı sıra, kalp kapakçığı ameliyatı sonrası hastaların birtakım riskleri de olabilir. Bu nedenle, hastalar herhangi bir şikayet durumunda acil olarak doktorlarına başvurmalıdır.
Ameliyat sonrası tedavi yöntemleri arasında antikoagülan tedavi ve kalp rehabilitasyonu da yer almaktadır. Antikoagülan tedavi kan pıhtılarına karşı koruma sağlar ve doktorun verdiği talimatlar doğrultusunda düzenli olarak alınması gerekir. Kalp rehabilitasyonu ise hastaların kalp ritimlerini ve fiziksel aktivitelerini kontrol altına almalarına yardımcı olur.
