Şarbon, ciddi bir bakteriyel enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle hayvanlardan insanlara bulaşır. Bakterilerin içeri girmesi, enfeksiyon belirtilerine neden olur ve bu belirtiler, enfeksiyonun yerine göre değişiklik gösterir. Enfeksiyon yerine göre semptomlar arasında ateş, öksürük, göğüs ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma bulunur. Cilt şarbonu, köpekbalığı sırtı şarbonu, plönteşiyal şarbonu ve iç şarbon şeklinde farklı türleri vardır. Şarbon, özellikle yemek yoluyla insana bulaşabilir. Bu nedenle, insanların hayvan ürünleriyle teması önlemesi gerekmektedir. Enfekte hayvanlar, tehlikeli olabileceğinden atılmalıdır. Şarbon belirtileri görüldüğünde, kişiler hemen bir sağlık kurumuna başvurmalıdır.
Şarbon Nedir?
Şarbon, Bacillus anthracis adlı bakterinin neden olduğu bir hastalıktır. Bu bakteri, özellikle sığır, koyun ve keçi gibi hayvanlarda yaygın olarak bulunur ve enfekte hayvanların doku ve sıvıları yoluyla insanlara bulaşır. Bununla beraber, şarbon bazen doğal olarak da toprakta bulunabilir ve bu şekilde temastan da bulaşabilir.
Şarbonun üç temel türü vardır: cilt şarbonu, plönteşiyal (akciğer) şarbonu ve iç şarbon. Genel olarak, şarbonun türü, insanlara bulaşan bakteri miktarına bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, hastalığın tedavisi de hastalığın türüne göre farklılık gösterir.
Şarbon, özellikle hayvanlarla yakından çalışan kişilerde ve endüstriyel işçilerde daha yaygındır. Bu nedenle, şarbonun önlenmesi için hayvan eti veya derisiyle teması önlemek, bakterilerin yaşaması için uygun ortam sağlamaktan kaçınmak ve enfekte hayvanların atılması gerekmektedir. Ayrıca, şarbon ile enfekte olduğunu düşünen kişiler hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Şarbon Belirtileri Nelerdir?
Şarbon enfeksiyonunun belirtileri, enfeksiyonun türüne ve enfekte olan bölgeye göre değişebilir. Vücudun enfeksiyonla savaşması, genellikle ateş, öksürük, göğüs ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma gibi semptomları tetikler.
Cilt şarbonu semptomları, kırmızı bir yara benzeri kabartılarla başlayabilir ve bu kabartı daha sonra büyüyebilir ve kabuklaşabilir. Plönteşiyal şarbonu semptomları, üst solunum yolu semptomlarına neden olabilir. İç şarbon ise ciddi semptomlara neden olan nadir bir durumdur.
Şarbon semptomları genellikle enfeksiyonun başlangıcından sonraki birkaç gün içinde görülür. Eğer şarbon şüphesi varsa, bir sağlık kuruluşuna başvurmak ve gerekli önlemleri almak önemlidir.
Cilt Şarbonu Belirtileri
Cilt şarbonu, insanda en sık görülen şarbon türüdür. Bakterilerin cilt ile temas ettiği bölgede, öncelikle küçük kırmızı bir kabarcık oluşur. Bu kabarcık, zamanla büyüyebilir ve içinde irin dolu bir yaraya dönüşebilir. Kabarcığın çevresinde ise sarımsı bir kabuk oluşabilir. Aynı zamanda, şarbonlu bölge kaşıntılı ve ağrılı olabilir. Eğer tedavi edilmezse, cilt şarbonu enfeksiyonu, kalıcı hasarlar ve kalan yaralar bırakabilir. Bu nedenle, ciltte herhangi bir anormal kabarcık veya yara gibi belirtiler fark edilirse, bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir.
Köpekbalığı Sırtı Şarbonu
Köpekbalığı sırtı şarbonu, insanlarda su ürünleriyle temas sonucu oluşan bir şarbon türüdür. Genellikle balıkların ya da diğer su ürünlerinin enfekte etkenlerle teması sonucunda insanlarda enfeksiyona neden olabilir. Ayrıca silajın içindeki bakteriler gıda olarak tüketildiği zaman da enfeksiyon riski artmaktadır.
Şarbonlu su ürünleri tüketmek, enfekte hayvan dokularıyla temas etmek, enfekte hayvanların atılmayarak uygun ortamda saklanması ve cesetlerinin yakılması enfeksiyonu önlemek için alınabilecek önlemlerdir. Şarbon belirtileri gösteren kişilerin ise hemen bir sağlık kuruluşuna başvurması önerilir.
Plönteşiyal Şarbonu
Plönteşiyal şarbonu, Bacillus anthracis bakterisinin neden olduğu şarbon türlerinden biridir ve genellikle solunum yoluyla insana bulaşır. Bakteriler solunum yoluyla ciğerlere ulaştığında, etkilenen kişinin semptomlarına neden olabilir. Bu semptomlar arasında öksürük, solunum sıkıntısı, göğüs ağrısı, ateş, terleme ve yorgunluk bulunur. Plönteşiyal şarbonu teşhis etmek zor olabilir, ancak etkenin varlığının doğrulanması için kan testleri yapılabilir. Antiobiyotik tedavisi genellikle etkilidir, ancak erken teşhis edilmesi önemlidir.
İç Şarbon Belirtileri
İç şarbon, insanda en nadir görülen şarbon türüdür ancak tehlikeli ve ciddidir. Bakterilerin kan dolaşımına girmesiyle semptomlar başlar. Hastalık ateş, başağrısı, terleme, kas ağrıları ve titreme gibi grip benzeri semptomlara neden olabilir. Ayrıca, öksürük, kanlı kusma ve ishal gibi daha ciddi semptomlar da görülebilir. İç şarbonlu hastaların erken tanı ve tedavisi çok önemlidir. Bu nedenle, bir kişi iç şarbon şüphesiyle doktoruna veya bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Şarbonu Önlemek İçin Ne Yapılmalı?
Şarbon, oldukça ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır ve bulaşması önemlidir. Bunun için hayvan eti veya derisiyle temasın önüne geçilmesi gerekmektedir. Ayrıca şarbon bakterilerinin yaşaması için uygun ortam sağlamaktan da kaçınılmalıdır. Enfekte hayvanların atılması da oldukça önemlidir.
Şarbon ile enfekte olduğunu düşünen kişiler hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Zira şarbonun tedavisi ancak doğru teşhis edilip, hemen başlanması ile mümkündür. Bu nedenle, belirtileri fark eden herkes, doktora başvurmalıdır.
Sonuç olarak, şarbon çok ciddi bir hastalıktır. Önlemler alarak veya tedavi ederek, bu hastalığı önlemek mümkündür. Hayvan etleri ile temastan kaçınmak, bakterilerin yaşaması için uygun ortam sağlamamak ve enfekte hayvanları atmak bu önlemler arasındadır.
