Graves hastalığı, tiroid bezi üzerinde meydana gelen otoimmün bir bozukluktur. Bağışıklık sistemi, normalde sağlıklı doku ve hücrelere saldırmadığı halde, yanlışlıkla tiroid bezine saldırır. Bu saldırı sonucunda tiroid bezi fazla miktarda tiroid hormonu üretir. Bu da metabolizmayı hızlandırır ve vücuttaki hücrelerin aşırı aktif olmasına sebep olur. Graves hastalığının nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak genetik yatkınlık, stres ve çevresel faktörler gibi bazı risk faktörleri vardır.
Belirtiler
Graves hastalığı, tiroid bezinde aşırı faaliyet ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalığın en yaygın belirtileri arasında, kilo kaybı, titreme, çarpıntı, terleme, halsizlik, duygu durumundaki dalgalanmalar, görme bozukluğu veya gözlerde şişme yer alır. Gözlerdeki şişme, daha önce hiç rastlanmamış bir belirti olarak kaydedilmiştir. Bu şişme, göz sinirlerinde hasara neden olarak çift veya bulanık görme gibi daha ciddi sorunlara yol açabilir. Hastanın yaşına, sağlık durumuna ve hastalığın seviyesine bağlı olarak belirtiler değişebilir. Bu nedenle doğru teşhis için bir endokrinoloğa başvurmak önemlidir.
Nedenleri
Graves hastalığı tam olarak nedene bağlı bilinmemektedir, ancak genetik yatkınlık, stres ve çevresel faktörler gibi belirli risk faktörleri bulunmaktadır. Bu hastalığa çevresel faktörler arasında sigara içmek, iyot alımı, enfeksiyonlar ve bazı ilaçlar sebep olabilir. Ayrıca, Graves hastalığı, otoimmün bir bozukluk olarak sınıflandırılır, bu da bağışıklık sistemi hastalığa yol açar.
Tanı
Graves hastalığı tanısı koymak için, endokrinologlar genellikle çeşitli testler kullanırlar. Bu testler arasında kan testleri, tiroit ultrasonu, radyoizotop tiroit taraması, tiroit sintigrafisi, biyopsi ve görüntüleme testleri yer alır. Kan testleri, tiroid fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılırken, tiroit ultrasonu, tiroid bezinin boyutu ve yapısını incelemek için kullanılır. Radyoizotop tiroit taraması, tiroid bezinin işlevini ve büyüklüğünü incelemek için radyoaktif madde kullanır.
Tiroit sintigrafisi de aynı amaçla kullanılabilir ve tiroid bezinin genel çalışmasını ve büyüklüğünü incelemede yardımcı olabilir. Biyopsi testi, tiroid nodüllerinden alınan örneklerin patolojik analizi için kullanılır. Son olarak, görüntüleme testleri, tiroid bezinde anormallikleri veya nodülleri göstermek için kullanılır ve tiroid kanseri olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
Tedavi
Graves hastalığının tedavisi, ilaçlarla, radyoaktif iyot tedavisiyle, cerrahi müdahaleyle veya bir kombinasyonuyla yapılabilir. Antitiroid ilaçlar, tedavide en sık kullanılan ilaçlardan biridir. Bu ilaçlar, tiroid bezinin aşırı çalışmasını durdurmak için kullanılır. Radyoaktif iyot tedavisi, tiroid bezinin aşırı çalışmasına neden olan hücreleri yok etmek için kullanılır. Bu tedavi türü, tek doz radyoaktif iyot alımı yoluyla gerçekleştirilir. Cerrahi müdahale, tiroid bezinin bir kısmının ya da tamamının çıkarılması yoluyla gerçekleştirilir ve genellikle en son çare olarak kullanılır. Tedavinin hangi yönteminin kullanılacağı, hastalığın şiddeti ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir.
İlaçlar
Graves hastalığı tedavisi için kullanılan bir ilaç türü antitiroid ilaçlardır. Bu ilaçlar, tiroid bezinin normal çalışmasını engelleyerek tarafsız hale getirir ve tiroid bezinin aşırı hormon üretmesini önler. Graves hastalığı teşhisi konulduktan sonra, bu tür ilaçlar genellikle birkaç ay boyunca reçete edilir. Antitiroid ilaçları alan hastalar, tiroid hormonlarındaki aşırı seviyelerin kontrol altına alınmasına yardımcı olur ve tedavi sürecinde çoğu hastanın belirtileri yavaş yavaş azalır. Bununla birlikte, antitiroid ilaçların yan etkileri de var. Bunlar arasında allergik reaksiyonlar, cilt döküntüleri, karaciğer hasarı, yanma hissi, bulantı, baş dönmesi ve iştah kaybı yer alır.
Radyoaktif Iyot Tedavisi
Radyoaktif iyot tedavisi, Graves hastalığının tedavisi için kullanılan bir yöntemdir. Bu tedavi, tiroid bezi hücrelerini yok etmek için yüksek düzeyde radyoaktif iyot kullanır. Radyoaktif iyot, tiroid bezi tarafından emilir, tiroid bezi hücrelerinde birikir ve bu hücreleri yok eder. Bu tedavi, ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda etkili olabilir. Radyoaktif iyot tedavisi, birkaç gün içinde tamamlanabilir ve hastalar kolayca taburcu edilebilir. Hastalar tedaviden sonra belirli bir süre izlenir ve tiroid hormon düzeyleri kontrol edilir.
Cerrahi Müdahale
Cerrahi müdahale, Graves hastalığının tedavi yöntemlerinden biridir. Bu tedavide, tiroid bezinin tamamı veya bir kısmı çıkarılır. Tiroid bezinin büyüklüğü, nodüllerin büyüklüğü, hastanın yaşam tarzı, genel sağlık durumu ve hastalığın ilerlemesi gibi birçok faktör cerrahi müdahale kararı için dikkate alınır.
İşlem lokal anestezi altında gerçekleştirilir ve bir gece hastanede kalmayı gerektirir. İşlem sonrası iyileşme süreci yaklaşık bir hafta sürer ve bu süre zarfında dinlenme önerilir. Cerrahi müdahale sonrası, hastaların bir süreliğine tiroid hormonu ilacı almaları gerekebilir.
Cerrahi müdahale, diğer tedavilerin etkili olmadığı veya hastalığın ilerlemesi durumunda uygulanır. Uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilen bu işlem, hastaların sağlıklı bir yaşam sürmesi için önemli bir seçenektir.
Sonuç
Graves hastalığı, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Erken teşhis edilip tedavi edilirse, hastaların iyileşme şansı artar. Tedavi edilmediği takdirde hastalık, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hastaların, osteoporoz, kalp rahatsızlıkları ve diğer ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkma riski artar. Bu nedenle, belirtileri ya da risk faktörleri olanların endokrinologlara başvurmaları ve tedavi almaları önemlidir.
Tedavi genellikle bir kombinasyon halinde uygulanır. Antitiroid ilaçlar, Graves hastalığının semptomlarını hafifletmek için kullanılır. Radyoaktif iyot tedavisi, tiroid bezi hücrelerini yok ederek hastalığın ilerlemesini engeller ve cerrahi müdahale, tiroid bezi tamamen veya kısmen çıkarılarak uygulanır.
