Gluten intoleransı ya da çölyak hastalığı, yemek yedikten sonra karın ağrısı, şişkinlik, kabızlık, ishal, yorgunluk ve migren gibi belirtilerle kendini gösterir. Çölyak hastalığı belirtileri arasında kanlı ishal, cilt döküntüleri, zayıf kemikler, karın krampları ve kansızlık yer alır. Hastalığın teşhisi için doktorlar genellikle kan testi ve biyopsi yaparlar. Tedavisi, glutenli gıdalardan tamamen kaçınmaktır. Gluten intoleransı belirtileri gösterenlerin de glutensiz bir diyet izlemesi gerekmektedir. Ancak, eğer yukarıda belirtilen belirtilerle sık sık karşılaşıyorsanız, bir doktora danışmak en doğrusu olacaktır.
Sık Görülen Belirtiler
Gluten intoleransı, yani çölyak hastalığı, vücudun gluten proteinini sindirememesi sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Bu durumda, sık rastlanan belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, kabızlık, ishal, yorgunluk ve migren yer almaktadır. Bu belirtiler genellikle sindirim sistemi ile ilgili olduğu için, çölyak hastalığı olan kişilerin sindirim sistemlerinin etkilenmesi sonucu ortaya çıkarlar. Bu belirtilerle karşılaştığınızda, glutensiz bir diyet izlemek belirtileri hafifletebilir ve sağlığınıza kavuşmanıza yardımcı olabilir.
- Karın ağrısı ve krampları
- Şişkinlik
- Kabızlık
- İshal
- Yorgunluk
- Migren
Profesyonel Yardım Almak Gerekebilir
Bazı insanlar, çölyak hastalığına özgü belirtiler sergilemeden de gluten intoleransı yaşayabilirler. Kendilerinde gluten intoleransı şüphesi olan kişilerin bir doktora başvurarak teşhis edilmesi önemlidir. Doktorunuz, intoleransın seviyesini belirleyebilir, diğer hastalıkların varlığını tespit edebilir ve tedavi için gereken adımları atabilir.
Çölyak Hastalığı Belirtileri
Çölyak hastalığı, gluten proteini tüketilmesi sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Hastalığın belirtileri arasında; kanlı ishal, karın ağrısı, cilt döküntüleri, kas güçsüzlüğü, zayıf kemikler, karın krampları, kilo kaybı, baş ağrıları ve kansızlık yer alır. Bu belirtilerin kişiden kişiye gösterdiği varyasyonlar vardır. Bazı kişiler sadece birkaç belirti gösterirken başkaları daha fazla belirti ile mücadele etmek zorunda kalabilirler. Bu nedenle belirtilerin ortaya çıkması durumunda bir doktora başvurmak önemlidir.
Çölyak Hastalığı Tedavisi
Çölyak hastalığının tedavisi, hastaların glutenli gıdalardan tamamen kaçınmalarıdır. Glutensiz bir diyet ile semptomlar kontrol altına alınabilir ve bağırsak hasarı önlenebilir. Glutensiz gıdalar, temel olarak pirinç, mısır, patates, kinoa, soya ve bazı baklagillerden yapılan unlar gibi gıdalardan oluşur. Çölyak hastaları, glutensiz diyet hemşireleri veya diyetisyenlerden yardım alarak, yedikleri gıdalarda gluten içerip içermediğini kontrol edebilirler. Ayrıca, bazı restoranlar da glutensiz yemekler sunmaktadır. Başka bir tedavi seçeneği yoktur ve mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlamak, hastalığın ilerlemesini önleyebilir.
Gluten İntoleransı ile Başa Çıkmak
Gluten intoleransı, çölyak hastalığına özgü olmayan ancak diğer belirtileri gösteren bir durumdur. Glutensiz bir diyet ile semptomları kontrol altına almak mümkündür. Gluten intoleransı olanlar, yemek yaparken ürün etiketlerini inceleyerek glutensiz alternatiflerini seçebilirler. Glutensiz ekmek, makarna ve pirinç gibi gıdaların yanı sıra sebzeler, meyveler, et ve balık gibi tok tutan besinler de tüketilebilir.
Çölyak Hastalığı İçin Tedaviler
Çölyak hastalığı için tek tedavi seçeneği, glutensiz diyet uygulamaktır. Bu hastalıkta, vücut gluten proteinine karşı aşırı reaksiyon gösterir ve bağışıklık sistemi bu proteinleri yok eder. Bu nedenle, hastaların glutensiz diyet uygulaması zorunludur.
Bunun dışında, diğer tedavi seçenekleri sadece semptomların yönetilmesine yardımcı olabilir. Örneğin, karın ağrıları için ağrı kesiciler, zayıf kemikler için kalsiyum takviyeleri ve kansızlık için demir takviyeleri verilebilir.
Bazı hastalarda, glutensiz diyetin yeterli olmadığı durumlarda immünosupresif ilaçların kullanımı da önerilebilir. Ancak bu seçenekler, sadece doktor kontrolünde ve önerisiyle kullanılmalıdır.
Önlem Alarak Hastalıktan Korunmak Mümkün
Çölyak hastalığı, genellikle genetik bir hastalıktır. Bu sebeple aile geçmişi olan kişilerin hastalık belirtileri görülmeden önce doktora danışmaları önerilir. Böylece, teşhis konulması daha erken bir aşamada gerçekleşir ve hastanın durumu kontrol altına alınabilir. Ayrıca, aile geçmişi olan kişilerin glutensiz diyetle başlamaları önerilir. Bu diyet sayesinde, hastalar gluten içeren gıdaları tüketmezler ve semptomlarını azaltırlar. Gıda endüstrisi, glutensiz alternatifleri sunarak glutensiz beslenmeyi kolaylaştırmaktadır. Sonuç olarak, çölyak hastalığı olan kişiler ve aileleri, erken teşhis ve glutensiz diyetle hastalıktan korunabilirler.
Gluten İntoleransı ile Yaşamak
Gluten intoleransı olanlar, yemeklerinde kullanacakları malzemeleri özenle seçerek semptomlarını kontrol altında tutabilirler. Bu kişilerin glutensiz diyetlere uygun olan alternatifleri tüketmeleri önerilir. Örneğin, karabuğday, pirinç, mısır, patates, nohut, mercimek, fasulye ve quinoa gibi besinler, gluten intoleransı olan kişilerin kullanabileceği alternatiflerdir.
Ayrıca, yemeklerde kullanılan soslar ve baharatlarda da gluten bulunabildiğinden, glutensiz alternatiflerine özen göstermek gerekir. Glutensiz unlar ve unlu mamuller de piyasada mevcuttur. Bunların kullanımı, gluten intoleransı olan kişilerin yemek pişirirken işlerini kolaylaştırabilir. Ancak, ürünlerin etiketlerini dikkatlice okumak ve gluten içermemesine dikkat etmek gerekmektedir.
Gluten intoleransı olanlar, restoran ziyaretlerinde de dikkatli olmalıdır. Çoğu restoran, glutensiz seçeneklere sahiptir ancak kullanılan malzemelerin içeriği hakkında garanti almadan tüketmek risklidir. Bu nedenle, önceden araştırma yaparak, glutensiz seçeneklere sahip restoranları tercih etmek önerilir.
