Bağırsak hastalıkları, sindirim sistemi ile ilgili pek çok sağlık problemine neden olabilen yaygın bir sorundur. Belirtileri birkaç farklı şekilde kendini gösterebilir. Bu makalede, bağırsak hastalıklarının belirtileri hakkında genel bir bakış sunulacaktır.
Bağırsak hastalıklarının en yaygın belirtilerinden biri ishaldir ve bağırsak hareketlerinin sıklığında artışa neden olur. Diğer bir yaygın bağırsak belirtisi ise kabızlıktır ve sıklıkla şişkinlik, gaz ve ağrıya neden olur. İrritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi bazı bağırsak hastalıkları, kronik kabızlık veya kronik ishal ile ilişkilidir. IBS-D ishalin en baskın semptomu olan bir alt türüdür, IBS-C ise kabızlığın en baskın semptomu olan bir alt türüdür.
Bazı ciddi bağırsak hastalıkları, genellikle kanlı dışkı veya bağırsak hareketlerindeki değişikliklerle ilişkilidir. Ayrıca, bazı bağırsak hastalıkları aşırı gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Bunlar arasında laktoz intoleransı gibi sindirim sorunlarından kaynaklanan semptomlar da yer almaktadır. Ülseratif kolit gibi bazı inflamatuar bağırsak hastalıkları, gaz ve şişkinlik gibi semptomlarla birlikte kanlı ishal veya alt karın ağrısı gibi ciddi semptomlarla da ilişkilendirilebilir.
İshal
Bağırsak hastalıklarının en bilinen belirtilerinden biri ishaldir. Bağırsak hareketlerinin sıklığında artışa neden olan ishal, kişinin hayat kalitesini düşürebilir. Ayrıca, vücudun sıvı dengesini bozarak dehidrasyona neden olabilir. İshali olan bir kişi, su kaybını önlemek için yeterli miktarda sıvı tüketmeli ve elektrolitleri düzenli olarak almalıdır.
Bağırsak enfeksiyonlarından kaynaklanan ishallerde, bazen antibiyotik tedavisi gerekli olabilir. Ancak, antibiyotik kullanımı bazı durumlarda bağırsak florasına zarar verebilir.
Bazı bağırsak hastalıkları, özellikle irritabl bağırsak sendromu, kronik ishal ile ilişkilidir. Benzer şekilde, bağırsak enfeksiyonları da ishalin başlıca nedenlerinden biridir. Bu nedenle, ishal problemleri yaşayan kişilerin, mümkün olan en kısa sürede bir doktora görünmeleri önerilir.
Kabızlık
Bağırsak hastalıklarının belirtileri arasında en yaygın olanlarından biri kabızlıktır. Kabızlık, sindirim sistemimizin normal işleyişindeki aksaklıklar nedeniyle ortaya çıkar ve bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına neden olur. Bu durumda büyük abdestin dışkılama sıklığı azalır ve dışkının sertleşmesiyle birlikte ağrılı bir süreç yaşanır. Kabızlık genellikle şişkinlik, gaz, kramplar ve mide ağrısı gibi diğer bağırsak problemleri ile birlikte görülür.
Kabızlık problemi yaşayan bireyler, diyetlerinde lif oranını artırarak, daha fazla su tüketerek ve düzenli egzersiz yaparak bu sorunu hafifletebilirler. Kabız kalmanın birçok farklı nedeni olmakla birlikte, bağırsak hastalıklarının bir belirtisi olabileceği unutulmamalıdır. Bu sebeple, belirtiler devam ederse ya da kötüleşirse, mutlaka bir doktora danışılması gerekmektedir.
İrritabl Bağırsak Sendromu
İrritabl bağırsak sendromu (IBS), bağırsak hareketlerinde bozukluğa neden olabilen kronik bir bağırsak hastalığıdır. IBS genellikle karın ağrısı, şişkinlik, gaz, kabızlık veya ishal gibi semptomlarla ilişkilendirilir. Bu semptomlar, stres, beslenme, hormonal değişiklikler veya diğer nedenlerle tetiklenebilir. IBS semptomları genellikle başka bir altta yatan hastalık olmadan teşhis edilebilir. IBS, bağırsak hareketlerinin sıklığında değişikliklere neden olur ve kabızlık veya ishal gibi semptomların mevcut olduğu 2 alt türe ayrılabilir; IBS kabızlık alt türü (IBS-C) veya IBS ishal alt türü (IBS-D). IBS semptomlarını kontrol altında tutmak için diyet değişiklikleri, ilaçlar veya terapiler gibi tedaviler önerilebilir.
IBS-D
İrritabl bağırsak sendromu (IBS) ishal, kabızlık veya her ikisini de içerebilen bir dizi semptom ile karakterize edilir. IBS-D, özellikle ishalin baskın semptomu ile ilişkilendirilir. Bu alt tür, aşırı bağırsak hareketleri ve ishal ile birlikte gaz, şişkinlik, mide krampları ve halsizlik de dahil olmak üzere diğer semptomlarla da ilişkili olabilir. İshal, genellikle normalden daha büyük miktarda dışkı ile birlikte sulu ve gevşek dışkılama şeklinde ortaya çıkar. Bu alt tür, bazı yiyecek ve içecekler, stres, enfeksiyon veya hormonal dalgalanmalar gibi çeşitli tetikleyiciler tarafından tetiklenebilir.
IBS-C
İrritabl bağırsak sendromu (IBS), kronik kabızlık veya kronik ishal ile ilişkilidir. IBS, kabızlığın en baskın semptomu olan IBS-C, ishalin en baskın semptomu olan IBS-D ve hem ishal hem kabızlık semptomlarına neden olan IBS-M gibi alt türleri vardır. IBS-C’de, kabızlık en önemli semptomdur ve bu durum, bağırsak hareketlerinin düzenli bir şekilde gerçekleşmediği anlamına gelir. Kabızlık, bazı yiyeceklerin tüketimi, stres veya endişe, yetersiz sıvı alımı, hormonal değişiklikler gibi çeşitli sebeplerden kaynaklanabilir. Kabızlığı tedavi etmek için lifli gıdalar, su tüketimi, egzersiz ve bazı ilaçlar önerilebilir.
Kolon Kanseri
Kolon kanseri, diğer bağırsak hastalıkları gibi ciddi bir sağlık sorunudur. Genellikle kanlı dışkı veya bağırsak hareketlerindeki değişikliklerle kendini gösterir. Kolon kanseri, çoğunlukla kalın bağırsağın son kısmında başlar ve kanser hücreleri zamanla yayılır. Erken teşhis ve tedavi çok önemlidir, bu yüzden düzenli sağlık kontrolü yapmak hayat kurtarıcı olabilir. Semptomlar arasında ayrıca karın ağrısı, kilo kaybı, kabızlık ve ishal yer alır. Kolon kanseri, yaşlı insanlarda daha sık görüldüğünden, 50 yaşın üzerinde olanlar her yıl bu testleri yaptırmalıdır.
Gaz ve Şişkinlik
Gaz ve şişkinlik, bağırsak hastalıklarının sık karşılaşılan belirtilerindendir. Bağırsaklarda biriken gazın ve şişkinliğin nedeni, yediklerimiz ve içtiklerimiz gibi dış faktörlerden kaynaklanabilir veya bağırsaklarda meydana gelen bir hastalığın belirtisi olabilir. Aşırı gaz ve şişkinlik, çoğu kişi için rahatsız edici bir durumdur. Genellikle gaz gidericiler veya anti-spazmodik ilaçlar gibi semptomları azaltmaya yardımcı olan tedaviler ile tedavi edilebilir. Ancak, uzun süreli ve şiddetli gaz ve şişkinlik, altta yatan bir bağırsak hastalığının işareti olabilir ve doktor kontrolü gerektirebilir.
Laktoz İntoleransı
Laktoz intoleransı, laktoz yani süt şekerini sindirememe durumudur. Çocukluğun sonunda veya erken yetişkinlik döneminde başlar. Bu durumda, laktoz sindirilmeyip, kalın bağırsakta bakteriler tarafından fermente edilir ve gaz üretir. Bu nedenle, laktoz intoleransı olan kişilerde, süt ürünleri tüketimi sonrasında, aşırı gaz ve şişkinlik hissi sıklıkla görülür. Laktoz intoleransı olan kişilerin, süt ürünleri tüketirken dikkat etmeleri gerekir. Laktozsuz veya düşük laktozlu alternatifleri tercih ederek, sağlıklı bir sindirim sistemi sağlayabilirler.
Ülseratif Kolit
Ülseratif kolit, bağırsaklarınızda kronik bir iltihaplanma ile karakterize edilen bir inflamatuar bağırsak hastalığıdır. Bu hastalığın belirtileri, eklem ağrısı, iştah kaybı, yorgunluk, ateş, kanlı dışkı, karın krampları ve ağrı, ishal, kilo kaybı ve gece terlemeleri içerebilir.
Bu hastalık genellikle rektumdan başlayarak kolona yayılır ve mideye yakın kısımları etkilemez. Bu, hastalığın sınırlı kısımlarında bulunan bireylerde daha kolay tedavi edilebileceği anlamına gelebilir.
Orta ila şiddetli ülseratif kolit durumlarında, iltihaplı kalın bağırsağınızın bir kısmını veya tamamını çıkartmak zorunda kalabilirsiniz. Ancak, hafif durumlarda, diyet değişiklikleri veya ilaçlar genellikle yeterli olabilir.
Ülseratif kolitin tedavisi, iltihabı kontrol altında tutmaya ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olacak ilaçlardan oluşur. İlaçlar, anti-enflamatuar ve immün suppressif ajanları içerebilir.
Ayrıca, bağırsaklarınıza azalan stres ve baskı sağlamak için diyetinizi değiştirerek semptomları hafifletebilirsiniz. Bol sıvı tüketmek, yüksek lifli gıdaları tüketmek ve alkol ve kafein gibi irritanlardan kaçınmak gibi değişiklikler yapabilirsiniz. Bazı durumlarda, ameliyat gerekli olabilir.
